Celiakia i dieta bezglutenowa #kompendium wiedzy

Dziś na tapecie celiakia - choroba autoimmunologiczna o podłożu genetycznym, której charakterystyczną cechą jest nietolerancja na gluten, czyli zawarte w zbożach białko. 
Jak rozpoznać i leczyć celiakię? 

Na celiakię częściej zapadają kobiety. Wiek nie gra tu roli - choroba może ujawnić się we wczesnym dzieciństwie lub dorosłym życiu. Mimo że celiakia uchodzi za najpoważniejszą nietolerancję pokarmową człowieka, jej wykrywalność w Polsce wynosi jedynie ok. 5%, co znaczy, że aż kilkadziesiąt tysięcy osób, nie jest świadomych swojej choroby!*

Spożywanie glutenu powoduje u osób cierpiących na celiakię reakcję autoimmunologiczną, w wyniku której zostaje uszkodzona błona śluzowa jelita cienkiego. Kosmki jelitowe zostają zniszczone i nie wchłaniają prawidłowo składników odżywczych, co prowadzi do powstania zespołu złego wchłaniania.

Najczęściej występujące objawy celiakii :

• bóle brzucha
• wzdęcia
• problemy trawienne
• brak łaknienia
• spadek masy ciała
• anemia
• depresja

Jak rozpoznać celiakię?

Pierwszym etapem jest wizyta u lekarza rodzinnego, który powinien skierować pacjenta z podejrzeniem choroby trzewnej do gastroenterologa. Jeśli lekarz podejrzewa celiakię, zleci badanie krwi - zwykle oznacza się stężenie dwóch z trzech dostępnych przeciwciał:

• przeciwko endomysium mięśni gładkich (EmA)
• przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG)
• przeciwko deamidowanej gliadynie (potocznie: „nowej gliadynie” DGP lub GAF)

Lekarz, w kolejnych etapach może także zlecić endoskopię z biopsją i badanie histopatologiczne wycinka błony śluzowej jelita cienkiego. Jedną z możliwości rozpoznania celiakii są również badania genetyczne.

Dieta bezglutenowa

Stosowana w celiakii dieta, wymaga odstawienia wszelkich produktów,
w których obecny jest gluten. Żywienie zgodne ze wskazaniami lekarzy i dietetyków jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania osób z nietolerancją glutenu.

Jakich produktów unikać w celiakii?

Najnowsze zalecenia dotyczące dietoterapii osób cierpiących na choroby glutenozależne, wskazują na wykluczenie z diety m.in. źródeł: 

• gliadyny (pszenica)
• sekaliny (żyto)
• hordeiny (jęczmień)
• aweniny (owies) 

Pełnowartościowe zamienniki produktów zawierających gluten:

• nasiona lnu oleistego - wysoka zawartość:  błonnika, białka, NNKT, witaminy E,
• dziki ryż - bardzo wysoka zawartość lizyny, a także kwasu foliowego, Mn, Zn i witamin z grupy B,
• gryka - bogata w aminokwasy egzogenne,  witaminy z grupy B, witaminę E, a także Mg, Fe, Zn, Cu, K, P,
• proso - obecność kwasów tłuszczowych, wysoka zawartość białka,
• sorgo - duża ilość błonnika pokarmowego i NNKT, a także witamin z grupy  B
• ziarna chia - obecność wielonienasyconych kwasów tłuszczowych i błonnika pokarmowego, oraz substancji o działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym i przeciwzakrzepowym
• quinoa - duża ilość pełnowartościowego białka, witaminy, E, kwasu foliowego i błonnika pokarmowego

Wdrożenie diety bezglutenowej, u większości pacjentów prowadzi do regeneracji kosmków jelitowych, co poprawia wchłanianie składników odżywczych i prowadzi do ustąpienia objawów jelitowych i pozajelitowych. 

Dieta bezglutenowa wymaga przygotowania merytorycznego - osoba z nietolerancją glutenu potrzebuje 'interwencji edukacyjnej', w ramach której uzyska wiedzę dot. m.in. czytania etykiet produktów spożywczych.

________________________________

Czy ktoś z Was stosuję dietę bezglutenową z przyczyn zdrowotnych? Jestem ciekawa czy Wasze dolegliwości ustąpiły po odstawieniu glutenu?